Tek u savremenoj istoriji, žene uspevaju da se u određenoj meri izbore za svoja prava. Relativno autonomno, žene su počele da se organizuju u grupe untar socijalističkih, a kasnije i komunističkih pokreta.
Položaj žena se tokom različitih epoha nije suštinski menjao. U svetu koji je napravljen po meri muškarca, imale su ulogu koja se svodila na to da im budu podrška, da brinu o porodici i domaćinstvu. Pri tom su bile bez prava glasa, lišene učešća u društvenom i političkom životu.
Tek u savremenoj istoriji, žene uspevaju da se u određenoj meri izbore za svoja prava. Relativno autonomno, žene su počele da se organizuju u grupe untar socijalističkih, a kasnije i komunističkih pokreta.
Zalagale su se za ukidanje klasa i privatnog vlasništva u oblasti sredstava za proizvodnju, analogno ukidanju nejednakosti među polovima – za pravo da na istim radnim mestima žene imaju istu visinu plata koju imaju muškarci, za otvaranje sindikata za žene, školovanje, itd, a kasnije je došao i zahtev za pravom glasa.
Uspostavljanje međunarodnog Dana žena, 8. marta, proizvod je borbe socijalističkog ženskog pokreta.
Širom sveta se razvijao pokret emancipacije žena, čiji uspeh je zavisio od političkih i društvenih faktora pojedinih zemalja.
U Sjedinjenim Državama, pokret žena se razvio iz pokreta za borbu protiv ropstva. Vremenom, feministkinje su osnovale svoje pokrete i konačno se izborile za pravo glasa, 50 godina nakon njihovog obespravljenja ustavom.
Pokret žena u Engleskoj počeo je sa prvom reformom o pravu glasa 1832. godine. Ova reforma je trebalo da demokratizuje engleski parlamentarizam, ali je isključila žene iz odredbe o pravu glasa na opštinskom i parlamentarnom nivou, dodavanjem reči male (muške) uz reč persons (osobe).
60-tih godina 19. veka, feministkinje su pokušale da javnim radom i peticijama dobiju pravo glasa. Džon Stjuart Mil bio je važan saveznik ovog pokreta, ujedno i poslanik u Donjem domu engleskog Parlamenta i engleski filozof.
1869. godine, dobile su pravo glasa na nižim upravnim nivoima i opštinama.
„Moralni pokret“, na čelu sa Džozefin Batler, založio se za prava prostitutki.
Priključivanjem proleterki, domaćica, studentkinja i prostitutki, ovaj pokret je postao jedan od najvećih u Engleskoj, pre Prvog svetskog rata. Prvi svetski rat je predstavljao zastoj ovog pokreta.
U Nemačkoj je pokret za prava žena bio usko povezan sa revolucijom iz 1848. godine. U periodu restaruacije koji je usledio nakon Revolucije, ženama su oduzeta osnovna prava, npr. pravo na članstvo u nekom udruženju, pravo na redakcijski rad u časopisu, kao i pravo na bilo koji vid političke aktivnosti.
Politička liberalizacija iz 60-tih godina 19. veka, dovela je do osnivanja prvog udruženja žena, pod vođstvom Luize Oto-Peters, 1865. godine.
Pod uticajem ženskog pokreta i Klare Cetkin, kao organizatorke i istaknute ličnosti socijalističkog pokreta, Socijaldemokratska partija (SPD) je otpočela borbu za ženska prava, prvenstveno za pravo glasa.
Iako je SPD 1918. godine uveo pravo glasa za žene, Klara Cetkin je godinu dana ranije napustila partiju zbog njenog odbijanja da se suprotstavi nemačkoj buržoaziji tokom Prvog svetskog rata, kao i samom ratu.
Čak i oni oskudni uspesi pokreta žena za vreme francuske revolucije, u oblastima obrazovanja i porodičnog prava, bili su ugušeni od strane Jakobinaca. 1793. godine, udruženja žena su zabranjena, a njihove aktivnosti zakonski ograničene samo na domaćinstvo.
Nakon Revolucije 1848. godine, ponovno oformljena udruženja žena kritikovala su bračne zakone i pokušala da se izbore za pravo glasa za žene.
Iako je Francuska bila prva zemlja u Evropi koja je uvela pravo glasa za sve muškarce, pravo glasa za žene je priznala tek 1944. godine. Tek 80-tih godina 20. veka, odstranjene su sve forme diskriminacije u civilnom pravu.
Novi pokret žena
Kraj 60-tih godina 20. veka označio je doba studentskih pokreta za mir. Pravili su letke i nacrte revolucija, diskutovali i pravili demonstracije protiv „učaurenja škole koje traje 100 godina“ na univerzitetima, protiv malograđanstva i za samoodređenje.
Studentkinje su podržavale svoje kolege i davale svoj doprinos praveći im hranu, prekucavajući tekstove i manuskripte i čuvajući decu.
Ispostavilo se da je njihovim kolegama nejednakost među polovima bila manje bitna tema, za koju su pretpostavljali da će se rešiti sama, čim se reši tadašnja situacija sa podelom na klase. Došlo je do rascepa i studentkinje su počele da se autonomno organizuju u Veća žena.
Prva Savezna konferencija žena bila je održana u Frankfurtu na Majni, na kojoj se okupilo 450 zena iz 40 različitih organizacija, mahom socijalistički opredeljenih.
Rešile su da ostanu striktno pri svojim zahtevima i stavovima, organizovale su se u manje grupe i odbijale članstvo u većim savezima i partijama. Iako je jezgro pokreta žena ostalo nezavisno, kasnije su mnoge feministkinje unutar partija i državnih institucija promovisale ideju i brinule o sprovođenju interesa i unapređenja žena.
Žene širom sveta su se u oblasti kulture izborile za svoje projekte, izdavačke i novinske kuće, knjižare, radionice, pozorišne grupe itd. Pokretanje pitanja seksualnog morala, orijentacije i prve homoseksualne grupacije, pre svega lezbejske, takođe su uspesi ženskog pokreta. U javnosti su se po prvi put pojavila saznanja o ženama u nauci, do tada potpuno nepoznata. Pokrenuta je borba za jednako vrednovanje rada muškaraca i rada žena, koja i dalje grčevito traje.
Fridrih Engels je tvrdio da je obespravljenost žena stara koliko i klasno društvo i da je nastala iz struktura privatizovane porodice, što je žene isključilo iz ekonomskog centra društva. Ulazak žena u sferu plaćenog rada u kapitalizmu nije uklonio nejednakost između žena i muškaraca, već ju je samo preoblikovao, a na viševekovno breme žena dodao još tovara.
Uloga žene u porodici i dalje za većinu žena znači da one svakoga dana odlaze na posao sa jednom rukom vezanom iza leđa. U zakonskoj regulativi, prava žena su zagarantovana i izjednačena sa muškim, ali u praksi je drugačije (uskraćivanje punog ličnog dohotka u vreme porodiljskog odsustva, diskriminacija prilikom javnih konkursa, problem abortusa i mnogi drugi problemi sa kojima se sreću žene u savremenom društvu).
Međutim, ne postoji samo patnja. Kao što je i Engels predvideo, postoji i otpor. Otpor koji samo kroz integraciju sa radničkim i antikapitalističkim pokretom može da se izbori za istinsko oslobođenje. Borba za jednakost svih ljudi, ne može postojati bez borbe za jednakost žena i muškaraca.
Kapitalizam počiva na nejednakostima svih vrsta, stoga je žensko oslobođenje jedan od preduslova socijalizma, ali se, ujedno, samo kroz njega može i ostvariti.
Neophodno je i da žene zajedno tematizuju svoj položaj u društvu, porodici i poslovnom životu. U mnogim grupama se po prvi put pričalo o vlastitim problemima, strategiji političke borbe, ali i o strategiji borbe koja se dešavala u porodici. Slogan „Lično je ujedno i političko“ tada je postao misao vodilja pokreta žena.